Okupljanje: 13:30 ispred Hotela Leotar na obali Trebišnjice
Čeka nas uzbudljiv izlet do starog grada Klobuka (pominje se 1042. godine).Tekst o gradu dole...
Idemo sa tri auta (voze Peđa Mucović, Bojan Šindik i Slavenko Vukasović) - dakle može ići 12- max15 ljudi (što nije problem jer nas i nije išlo dosada više od 10)
Obavezno ponijeti:
1. Neki identifikacioni dokument: lična karta, mlađi od 18 zdravstvenu, člansku foto kluba i sl.
2. Dovoljno vode (najmanje 1 litar po osobi) i hrane (roštilj kobasice, sendviči, slatkiši).
3. Pune baterije, prazne kartice, i filmovi.
Iz sigurnosnih i kolegijalnih razloga (pomoć onima koji su slabiji), NIJE dozvoljeno odvajanje pojedinaca od grupe kad krenemo pješačiti na Klobuk. Takav postupak nije fer ni moralan prema ostalim članovima grupe. Ne idemo na trke, niti da se dokazujemo, već da uživamo u prirodi, lijepom vremenu, druženju i da napravimo dobre fotografije. Ko hoće da ide sam nek ide neki drugi put bez nas.
Alkohol zabranjen.
S.V.
Fotografije Klobuka:
Tekst o Klobuku:
Na putu Trebinje - Nikšić, između dva granična prelaza nalazi se selo Klobuk. Klobuk sa ruševinama jedne tvrđave nepoznate starosti. Mjesto Klobuk poznato je u istoriji. Ono se spominje već 1042. g. za zetskoga kneza Vojislava u sukobu sa humskim knezom Ljutovitom. Godine 1431. posla sultan Murat Alibega, da od Radoslava Pavlovića uzme Klobuk sa župom Vrmom i Trebinje sa Lugom i da popiše sva mjesta i zemlju. Dubrovčani zaključiše u vijeću, da Alibegu dadu 2000 dukata, ako im on, prema darovnici sultanovoj, preda spomenute krajeve i mjesta.
Tvrđava klobučka poznata je i iz borbe turske sa Rusima i Crnogorcima (1803-1805). Stari grad Klobuk, za ondašnje vrijeme veoma bitna utvrda, do danas još arheološki nije ispitana i ako ima materijala od kojeg se može poćeti. Prije mjesec dana je počelo arheološko istraživanje Klobuka, kojem postoji prilaz samo sa jedne strane i to zapadne na nadmorskoj visimi od 956 m, preko terasaste zaravni zvane Vrmac, dok se sa ostalih strana skoro okomite litice obrušavaju do podnožja u blizini rječice Sušice. Ovakvi gradovi tvrđave poznati su da sa istočne strane imaju prilaz, a Klobuk se izdvaja i po samom prilazu.Klobuk ima visinsku razliku od najgornje tačke do najdonje od oko tridesetak metara, a prostire se na površini od 13 650 metara kvadratnih.
Prema istorijskim izvorima, Klobuk je pripadao župi Vrm. U XI vijeku je poprište sukoba između zahumskih i zetskih knezova. Jedan je od Nemanjinih posjeda do 1377 godine, kada je uključen u bosansku teritoriju. Herceg Stjepan je zavladao Klobukom februara 1441. godine.
Arheolog dr Aleksandar Ratković je sa svojim saradnicima, Udruženje građana "Klobuk" počeo istraživanje sa najviše tačke ovog srednjovjekovnog grada, jer kako kaže to je mjesto koje može vrlo brzo donjeti rezultate.sa takvih mjesta može se sistematski posmatrati širenje grada. Kako Ratković kaže Klobuk je grad iz X vijeka iz perioda pisca i cara Konstantina Porfirogenita, ali prema nekim naznakama ovaj grad je i stariji. Pretpostavlja se, na osnovu položaja i reljefne situacije, izbora svih uslova, koje je stvorila priroda, da će se na ovom području pronaći svi dokazi ranog srednjeg vijeka uključujući i antiku i praistoriju.Do druge polovine 18 vijeka grad je u sastavu ceničkog kadiluka.Tada su popravljene i iizgrađena izvjesne građevine, a među njima sa sigurnošću se tvrdi tri cisterne za vodu iako ima nekih činjenica da ih je bilo pet.
Septembra 1878. godine austrougarska artiljerija razara jedan dio bedemskih i fortifikacijskih objekata. Od tada do danas na Klobuku nisu preduzimani ni najneophodniji zaštitni radovi, kaže arheolog dr. Aleksandar Ratković inače rukovodioc radova na istraživanju utvrđenja Klobuk.
Da bi se došlo do saznanja o porijeklu grada neophodno je arheološko istraživanje svih graditeljskih faza. Tek tada će se otvoriti potpuna spoznaja o stepenu razvoja pojedinih istorijskih etapa. Nema nikakve sumnje, kaže dr Ratković, da se Klobuk neprestano razvijao, šireći se na nove površine, o čemu u sadašnjim okolnosima, nema pouzdanih podataka. I po veličini i po načinu građenja Klobuk zaslužuje svaku pažnju, jer pruža rijetko viđenu monumentalnost.
Ratković kaže da bi bila neprocjenjiva šteta ako bi se zaboravila vrijednost Klobuka, vjerovatno najznačajnijeg srednjovjekovnog grada u BiH i dodaje da ovaj grad ni najmanj u svom arhitektonskom pogledu ni najmanje ne zaostaje za onovremenim gradovima Zapadne Evrope. Iako se njegovi prvobitni oblici danas ni ne naslućuju, ipak ne izostaje sagledavanje stilskih obilježja i uticaja. Zbog svega navedenog , neophodnost arheološkog istraživanja nudi razriješenje svih dosad utvrđenih nedoumica, zaključuje dr Aleksandar Ratković.
Istraživaći za nepunih desetak dana rada odmah pri otvaranju prvih sondi pronašli su osmansku i srednjovjekovnu keramiku. Pronašli su staklo, municiju iz osmanskog perioda i srednjovjekovni novac dubrovačkog porijekla, ali se nije mogao dešifrovati pošto je oštećen. Pored ovih predmeta pronađene su keramičke lule tzv. simsije iz turske epohe i pojasne oklopne garniture iz osmanskog i ranijeg perioda. Ratković kaže da bi trebalo otvoriti još dvije do tri sonde, za sada otvorene ćetiri, u nižim djelovima grada kako bi se ustanovile sličnosti i razlike između gornjih i srednjih horizonata, da bi sljedeće godine prešli na sistematska istraživanja u cilju obnove grada. Radovi bi trajali do momenta kada će biti sasvim dovoljno da se objekti rekonstruišu kako su nekad izgledali.
Na samom početku radova otkrivene su četiri vrste zidanja i četirifaze izgradnje. Prvi je paralelopipedni način zidanja na rampi prema gornjem bedemu u funkciji podzida. Drugi način je opus incertum koji ima dva stila zidanja: klesani kamen veći, sa izuzetno pravilnim načinom klesanja utopljenim u krečni malter i još jedan manji kamen izuzrtno dobro isklesam utopljen u veću količinu krečnog maltera. Poslkednji je turski način gradnje, lomljeni kamen itopljen u veću količinu krečnog maltera. Ali siguran sam da ovo nije kraj i da se veoma lako daljnim istraživanjem mogu pronaći neki drugi načini zidanja koji će otvoriti nove poglede na Klobuk.
Mora se istači zašto je Klobuk grad koji se u potpunosti izdvaja od drugih srednjovjekovnih gradova u BiH, kaže dr Ratković. Klobuk je mnogo stariji grad od drugih u BiH. Bio je veoma teško prilagodljiv arhitekturi 15 i 16 vijeka pošto je imao gotov recept izgradnje iz ranog srednjeg vijeka. On nije bio grad artiljerijska tvrđava jer bedemi i kule koje su ga okruživale bili su predviđeni za odbranu od hladnog oružja.Mogao se odupirati kamenim kuglama ali kasnije je to bilo nemoguće od željeznih đuladi.
Još jedna karakteristika ovog grada je ta da je promjenio mnogo vlasnika kao ni jedan grad srednjeg vijeka u BiH. Njim su vladali Altomanovići, Kosače, Pavlovići... U razgovoru sa mr Đorđen Sredanovićen saznali smo jednu neobičnu stvar za ovaj srednjovjekovni grad. Turci su Klobuk osvojili 1477. godine, deset godina poslije Trebinja. Crkvu koja je bila u okviru ovog grada Turci su vremenom pretvorili u džamiju ali nikada nisu skinuli zvonik. Svake večeri je islamski poglavar u toj džamiji zvonjavom sa zvona pozivao vjernike na večernju molitvu.
1878. godine austrougari su osvajajuči Klobuk ispalili 1200 granata na grad. Posada je pobjegla u Nudo gdje se predala Crnogorcima, aonih sproveli u Nikšić. U Nikšiću je kralj Nikola svakom poklonio kuću tako da jedan broj nikšićkih muslimana vode porijeklo od članova posade Klobuka, kaže Sredanović. Od tada Klobuk više nikad nije obnovljen.
Autor: Nebojša Kolak
TREBINJE (21.03.)
Usput evo i liste nacionalnih spomenika u Trebinju i okolini, možda će nekoga zanimati.
Privremena lista nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine
Preuzeto sa www.aneks8komisija.com.ba/main.php?id_struct=165〈=1
655. Trebinje - Gimnazija
656. Trebinje - Džamija Osman-paše Resulbegovića
657. Trebinje - Careva džamija
658. Trebinje - Resulbegovića (Begova) kuća
659. Trebinje - Arslanagića most
660. Trebinje - Crkva Preobraženja Gospodnjeg
661. Trebinje - Katedralna katolička crkva Rođenja BDM
662. Trebinje - Trebinje
663. Trebinje -
664. Trebinje - Mlin u Budošima
665. Trebinje - Mlin u Ždrijelovićima
666. Trebinje - Aleksina Meda – Prahistorijska gradina Varina gruda
667. Trebinje - Aleksina Meda – Crkva sv. Pantelejmona i stara škola
668. Trebinje - Aranđelovo - Crkva sv. Arhanđela Mihaila
669. Trebinje - Bare – Crkva sv. Apostola Petra i Pavla
670. Trebinje - Bihovo - Crkva sv. Petke
671. Trebinje - Brvenik – Zupci – Manastir sv. Georgija
672. Trebinje - Čićevo – Benediktinski samostan i crkva sv. Petra u polju, sjedište trebinjsko-mrkanjske
i. biskupije
673. Trebinje - Čićevo – Nekropola stećaka Crnac
674. Trebinje - Dobromani – Prahistorijska gradina i gomile
675. Trebinje - Domaševo- Ljubomir – Ostaci Đurđeve crkve
676. Trebinje - Domaševo- Ljubomir – Ostaci crkve sv. Petra
677. Trebinje - Domaševo- Ljubomir – Crkva sv. Nikole
678. Trebinje - Domaševo-Musići – Nekropola stećaka Đurđeva crkva
679. Trebinje - Donje Vrbno – Crkva sv. Jovana
680. Trebinje - Donje Vrbno - Škola
681. Trebinje - Donji Turani – Crkva sv. Stefana (Šćepana)
682. Trebinje - Dračevo – Popovo Polje – Crkva Rođenja Bogorodice
683. Trebinje - Dražin Do - Crkva sv. Klimenta
684. Trebinje - Dražin Do – Prahistorijska gradina Gradac
685. Trebinje - Drijenjani – Popovo Polje – Crkva Uspenja Bogorodice
686. Trebinje - Dubljani - Crkva sv. Georgija (Rođenja Bogorodice)
687. Trebinje - Dubočani – Crkva Vaznesenja Hristovog
688. Trebinje – Gomiljani – Crkva sv. Vrača (Vračevića)
689. Trebinje - Gomiljani - Crkva sv. Konstantina (Kostadinovića)
690. Trebinje - Gomiljani - Praistorijske gomile
691. Trebinje - Gomiljani - Crkva sv. Georgija (Đurđevića)
692. Trebinje - Gornje Vrbno – Nekropola Crkvina
693. Trebinje - Gornje Vrbno – Crkva sv. Vasilija Ostroškog
694. Trebinje - Grab – Zupci – Crkva sv. Petke
695. Trebinje - Hum – Nekropola stećaka
696. Trebinje - Hum – Prahistorijska gradina Velika i mala
697. Trebinje - Hum – Crkva Rođenja Bogorodice
698. Trebinje - Jasen – Crkva sv. Ilije
699. Trebinje - Klobuk - Stari grad
700. Trebinje - Klobuk - Kapela sv. Dimitrija
701. Trebinje – Konjsko - Zupci - Crkva Vaznesenja Hristovog
702. Trebinje - Krajkovići – Nekropola stećaka Klicanj
703. Trebinje - Krajkovići – Srednjevjekovno crkviste
704. Trebinje - Kremeni Do – Prahistorijska gomila, crkvište i nekropola Crkvina
705. Trebinje - Lug - Crkva Uspenja Bogorodice
706. Trebinje – Ljubomir - Ukšić - Prahistorijska gradina
707. Trebinje - Mesari - Crkva sv. Ilije i srednjevjekovno groblje
708. Trebinje - Mesari - Prahistorijska gradina s tumulom i utvrđenje Ilijino brdo
709. Trebinje - Mičevac - Stari grad
710. Trebinje - Mosko - Ljubomir – Crkva pokrova Bogorodice
711. Trebinje - Mostaći - Crkva sv. Klimenta
712. Trebinje - Mostaći - Crkva sv. Petke
713. Trebinje - Mostaći - Most
714. Trebinje - Mostaći - Prahistorijska gradina Brijeg
715. Trebinje – Mostaći - Hadžiahmetovića kula
716. Trebinje - Mrkonjići (Popovo Polje) - Crkva sv. Nikole
717. Trebinje - Necvijeće - Crkva Uspenja Bogorodice
718. Trebinje - Orahovac - Crkva sv. Jovana
719. Trebinje - Pridvorci - Prahistorijska gradina sa tumulima
720. Trebinje - Pridvorci - Crkva sv. Konstantina i Jelene
721. Trebinje - Prljača u Gorici - Crkva sv. Georgija
722. Trebinje - Staro Slano - Nekropola stećaka Staro Slano 1
723. Trebinje - Strujići - Praistorijske gomile
724. Trebinje - Strujići - Popovo Polje – Crkva sv. Varvare
725. Trebinje - Talež - Crkva sv. Nedelje
726. Trebinje - Talež – Nekropola stećaka Taleza
727. Trebinje - Turmenti - Zupci - Crkva Uspenja Bogorodice
728. Trebinje - Tvrdoš - Manastir Tvrdoš
729. Trebinje - Ugarci – Crkva sv. Arhanđela Mihaila
730. Trebinje - Ugarci-Sušici – Nekropola stećaka Ljeskova glavica
731. Trebinje - Ugarci-Sušici – Tumul i nekropola stećaka
732. Trebinje - Uviječa – Ambijentalna etno cjelina
733. Trebinje - Veličani - Crkva sv. Arhanđela
734. Trebinje - Volujac - Crkva sv. Trojice
735. Trebinje - Vrpolje – Nekropola stećaka
736. Trebinje - Vrpolje – Crkva sv. Joakima i Ane
737. Trebinje - Vucja – Most na rječici Sušici
738. Trebinje - Zgonjevo - Poljice – Crkva sv. Andrije
739. Trebinje - Zakovo - Crkva sv. Jovana
740. Trebinje - Zakovo - Crkva sv. Stefana
741. Trebinje - Zakovo - Nekropola stećaka Zakovo 1
742. Trebinje - Zakovo - Nekropola stećaka Zakovo 2
No comments:
Post a Comment